Μάιος - Ιούνιος 2016
Όσοι από μας έχουμε πολλά χρόνια παντρεμένοι και ο Κύριος μας χάρισε σύντροφο που δεν γκρινιάζει, έχουμε οπωσδήποτε ζήσει μια ευτυχισμένη ζωή. Η γκρίνια είναι τρομερή και αθεράπευτη για τον άνθρωπο - όχι όμως και για τον Θεό - αρρώστια. Ο Ψαλμωδός λέει: «Φλύαρος γυνή, ακατάπαυστο στάξιμο ύδατος». Και έτσι είναι. Η γκρίνια είναι κάτι που δεν τελειώνει. Είναι ένα πριόνι που κάθε μέρα κόβει λίγο-λίγο το δέντρο της συζυγικής ζωής. Είναι από τα πιο σίγουρα κακά για τη διάλυση της οικογένειας. Όσο πιστός Χριστιανός κι άγιος κι αν είσαι, είναι πάρα πολύ δύσκολο να μένεις ανεπηρέαστος από τη γκρίνια του συντρόφου σου, άντρα ή γυναίκας.
Ο σοφός Παροιμιαστής γράφει για τη γκρίνια: «Μες στην πολυλογία δεν λείπει η αμαρτία, μα όποιος τη γλώσσα του δαμάζει είναι σοφός» (Παροιμ. 10:19).
Ο γκρινιάρης, άντρας ή γυναίκα, το έχει κάνει συνήθεια να μιλάει και να μη σταματάει. Οποιαδήποτε ώρα της ημέρας «τρώει» κυριολεκτικά το σύντροφο του, με το να του λέει πράγματα ανούσια. Και όχι μόνον ανούσια, αλλά και απρεπή. Ο πολυλογάς, επειδή θέλει να μιλάει «χάριν ομιλίας», όταν τελειώσει τα καλά και τα ανούσια, τότε αρχίζει να περνάει «γενεές δεκατέσσερις» εχθρούς και φίλους! Γι αυτό ο σοφός Σολομώντας συστήνει: «Κράτα το στόμα κλειστό». Αλλού λέει, «και ο μωρός όταν δεν ομιλεί λογίζεται ως σοφός».
Σε κάποιο άλλο μέρος, ο Παροιμιαστής λέει: «Όποιος φιλία αποζητά, τα λάθη τα σκεπάζει. Όταν τα ξαναφέρνει στην κουβέντα, η φιλία σπάει» (Παροιμ. 17:9). Ο σοφός, λοιπόν, άνθρωπος δεν βγάζει στη φόρα τα κακά των αγαπητών του προσώπων. Τα κρύπτει, λυπάται και συμπάσχει με το αγαπητό του πρόσωπο. Ο φλύαρος όμως και ο κουτσομπόλης, λέγοντας ξανά και ξανά τα ίδια, χωρίζει και τους στενούς φίλους.
Θυμάμαι κάποιον, που αν και δεν ήταν ιδεώδης σύζυγος, εντούτοις αισθανόμουν γι’ αυτόν μεγάλη συμπάθεια. Και τον συμπαθούσα, γιατί είχε μια γυναίκα που η γλώσσα της «σ’ έτρωγε» κυριολεκτικά με το να μιλάει ασταμάτητα για το τι ψώνισε, τι μαγείρεψε, ποιους συνάντησε, τι είπε, τι άκουσε, τι νόμιζε ότι ανακάλυψε. Και όλα αυτά τα έλεγε στον ταλαίπωρο σύζυγο, την ώρα που έτρωγε κουρασμένος από τη δουλειά του. Και θυμάμαι επίσης κάποιον άλλο σύζυγο, που σε κάθε παρέα ήθελε μόνον αυτός να μιλάει. Όταν κάποιος έπαιρνε το λόγο αυτός έφευγε.
Ένας ευτυχισμένος γάμος απαιτεί κατανόηση του συντρόφου. Χρειάζεται σοφία και σύνεση όταν θα μιλήσεις και πόσα θα πεις. Δεν μιλάμε «χάριν ομιλίας». Μιλάμε για να κάνουμε το σύντροφό μας να χαρεί, να ξεκουραστεί. Όσο περισσότερο ακούμε και λιγότερο μιλάμε, τόσο πιο αγαπητοί γινόμαστε και τόσο πιο πολύ βοηθούμε το σύντροφό μας.
Μιχάλης Κανταρτζής
Μάρτιος - Απρίλιος 2016
Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν Του. Μετά τη δημιουργία του Αδάμ ο Θεός είπε: «Δεν είναι καλό να μένει ο άνθρωπος μόνος, ας κάνουμε σ’ αυτόν βοηθό όμοιο με αυτόν». Και αφού ο Θεός δημιούργησε από την πλευρά του ανδρός τη γυναίκα, ο Αδάμ είπε: «Τούτο το δημιούργημα είναι οστούν από τα οστά μου και σάρκα από την σάρκα μου».
Ο προφήτης Μωυσής συνεχίζει τη βιβλική περιγραφή με τα εξής προφητικά λόγια: Εξ αιτίας του στενού δεσμού του άνδρα προς τη γυναίκα, στο μέλλον κάθε άνδρας θα αφήνει τον πατέρα και τη μητέρα του και θα συνδέεται στενά με τη γυναίκα του, ώστε οι δύο να είναι μία σάρκα. Στους λόγους αυτούς έχουμε την ευλογία του Θεού για το μυστήριο του γάμου και τον προσδιορισμό του ως κοινωνίας αγάπης.
Όταν ήλθε ο Χριστός, συμπλήρωσε την αρχική θεϊκή ευλογία και πρόσθεσε: «Επομένως οι σύζυγοι δεν είναι πλέον δύο, αλλά ένα σώμα. Ό,τι λοιπόν ένωσε ο Θεός, ας μην το χωρίζει άνθρωπος». Με την παρουσία Του στο γάμο της Κανά και τη θαυματουργική μεταβολή του ύδατος σε οίνο, ο Χριστός θέλησε «να αγιάσει την κατά σάρκα γέννηση του ανθρώπου» και ευλόγησε το μυστήριο του γάμου.
Από τον λόγο του Θεού: «ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν», καταλαβαίνουμε ότι για να τελεσθεί το μυστήριο του γάμου, πρέπει να γίνει μια διπλή κίνηση αγάπης του άνδρα και της γυναίκας: Πρώτον αποκοπή και ανεξαρτητοποίηση (καταλείψει) από τους γονείς και την πατρική οικογένεια, και δεύτερον συμπόρευση και συνταύτιση (προσκολληθήσεται) με τον ή την σύζυγο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι νυμφευόμενοι παύουν να αγαπούν και να σέβονται τους γονείς τους, αλλά παύουν να εξαρτώνται και να κατευθύνονται από τους γονείς, επειδή γίνονται οι ίδιοι γονείς. Όπως κάνουμε όταν φυτεύουμε ένα αμπέλι: Κόβουμε ένα κλωνάρι και το φυτεύουμε αλλού για να γίνει ένα νέο αμπέλι. Ο γάμος είναι το κόψιμο δύο κλωναριών από δύο παλαιά κλήματα, τα οποία φυτεύονται μαζί και δημιουργούν ένα νέο κλήμα.
«Το Μυστήριο του Γάμου», Ιερομ. Γρηγορίου, σελ. 78
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2016
Τα αγαπούσατε και τα καταπιέζατε
Σε άλλους γονείς, που είχαν σοβαρά προβλήματα με τα παιδιά τους, είπε: «Είδατε τι πάθατε με τα παιδιά σας; Είδατε πού έφθασαν; Τα αγαπούσατε, αλλά και τα καταπιέζατε, χωρίς να έχετε την απαιτούμενη αγιότητα για να τα συγκρατήσετε κοντά στον Χριστό. Όσο ήταν μικρά, τα συγκρατούσατε, όταν μεγάλωσαν, τα χάσατε. Δεν πρέπει να πολεμάτε τα παιδιά σας, αλλά το σατανά που πολεμά τα παιδιά σας. Να τους λέτε λίγα λόγια και να κάνετε πολλή προσευχή».
Και πάλι ο λόγος του Γέροντα φωτογράφιζε την πραγματικότητα.
Τόσα χρόνια τον καταπίεζες!
Μια μητέρα παραπονιόταν ότι δεν την ακούει πια ο γιός της, δεν πηγαίνει Εκκλησία και τα τοιαύτα. Της λέω:
- Τόσα χρόνια τον καταπίεζες, κάνε τούτο, πήγαινε εκεί. Τώρα θέλει ελευθερία.
- Μην του λες κάνε έτσι, κάνε αλλιώς. Μόνο προσευχήσου με αγάπη μυστικά για κείνον.
- Αν έβλεπες έναν Τούρκο να τον είχε καβάλα το γιο σου και του υπαγόρευε: «Έτσι πες στη μάνα σου», θα τον κατηγορούσες; Θα του κάκιωνες του παιδιού σου;
Το παιδί σας έφυγε εξ αιτίας σας
Ο γέροντας μας είπε: Ήρθε μια μάνα με τα κλάματα. «Η κόρη μου 14 ετών έφυγε από το σπίτι εδώ και τρείς μέρες, μου είπε. Ο άντρας μου, λέει, θα τη σκοτώσει όταν γυρίσει. Τι να κάνω»;
Το παιδί σας έφυγε εξ αιτίας σας, της λέω. Να του φέρεστε καλά. Αύριο θα έρθει. Να έχετε έτοιμο φαγητό και ζεστό νερό για μπάνιο. Είναι πολύ ταλαιπωρημένο. Να μην του μιλήστε καθόλου. «Πού ήσουν; Γιατί έφυγες»; κλπ. γιατί θα ξαναφύγει. Μόνο αγάπη να του δείχνετε και να μην του μιλάτε».
(Γέροντας Πορφύριος, σελ. 85,86)
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2015
Του Αγίου Πορφυρίου
Άρχισε ο Γέροντας, μ’ ένα πολύ φυσικό τρόπο, να αναφέρεται σε γεγονότα της ζωής μου, να μου μιλά για την οικογένειά μου και να μου υποδεικνύει τρόπους ενέργειας απέναντι στα παιδιά μου, από τα οποία τα δύο μεγαλύτερα βρίσκονταν τότε στην εφηβική ηλικία.
Μου είπε συγκεκριμένα: «Το πρώτο σου παιδί, η κόρη σου, θέλει αυτή την αντιμετώπιση, ενώ το δεύτερό σου παιδί θέλει εκείνη την αντιμετώπιση. Το μικρό σου παιδί, ο μικρός σου γιος, είναι ακόμη μικρός και δεν έχει προβλήματα». Είχε, δηλαδή, ενώπιόν του όλη την εικόνα της οικογένειάς μου.
Όλα αυτά ο Γέρων Πορφύριος δεν τα έκαμνε για να επιδειχθεί. Του έρχονταν αυθόρμητα. Αυτές είναι οι ενέργειες των αγίων μέσα στην Εκκλησία μας. Ο Θεός συντέλεσε, ώστε ν’ αποκτήσω κι εγώ εμπειρία της χάριτος, που υπάρχει μέσα σ’ αυτά τα πρόσωπα.
Ο Γέρων Πορφύριος, λοιπόν, στη διάρκεια εκείνης της συνάντησής μας, μου περιέγραψε το χαρακτήρα της θυγατέρας μου και του μεγαλύτερου γιου μου. Εγώ ένιωθα να πέφτω από τα σύννεφα, διότι ήταν ωσάν να είχε ζήσει τα παιδιά μου όσα χρόνια τα έζησα εγώ.
Μου είπε, λοιπόν, για το ένα μου παιδί ότι πρέπει να το αντιμετωπίζω με περισσότερη προσευχή. Μου είπε συγκεκριμένα γι’ αυτό το παιδί μου: «Όσα θα έλεγες σ’ αυτό το παιδί σου, αφού έχει κάποιες αντιδράσεις λόγω του χαρακτήρα του, να τα λες στον Θεό. Γονάτιζε στον Θεό και δια της χάριτος του Θεού, τα λόγια σου θα μεταβιβάζονται στο παιδί σου».
Για το άλλο παιδί μου είπε: «Αυτό το παιδί σου δέχεται τα λόγια σου, αλλά να προσέξεις. Δέχεται μεν τα λόγια σου, αλλά εύκολα τα ξεχνά. Επομένως, πάλι θα γονατίζεις και θα ζητάς τη χάρη του Θεού, ώστε ο πατρικός λόγος σου να πέφτει σε γη αγαθή, για να μπορεί να καρποφορήσει».
Ο Γέροντας μεταξύ άλλων είπε: Ο σκοπός των χαρισμάτων του Θεού είναι για να βοηθεί ο Θεός τον άνθρωπο μ’ αυτά. Κι εξηγούσε: Και σ’ εμένα καμιά φορά εκδηλώνεται η Χάρη Του. Όμως μόνο τότε, όταν πρόκειται να βοηθήσει κάποια ψυχή. Να, πριν λίγο καιρό με πήρε ένας από την Αμερική, για να με ρωτήσει για κάποιο σοβαρό θέμα, που τον απασχολούσε. Εμένα όμως με πληροφόρησε η Χάρη για ένα άλλο σοβαρό θέμα, που του συνέβαινε, αλλά που αυτός δεν το είχε επισημάνει. Του είπα, λοιπόν: «Πρόσεξε, γιατί δείχνεις πολύ μεγάλη και ιδιαίτερη αγάπη στο ένα από τα δύο παιδιά σου και ασχολείσαι συνέχεια μ’ αυτό λόγω αδυναμίας. Όμως με τη στάση αυτή έχεις προκαλέσει σοβαρά τραύματα στην ψυχή του άλλου μικρού παιδιού σου, του κοριτσιού και ζηλεύει. Του έχουν δημιουργηθεί μεγάλα ψυχολογικά προβλήματα κι αν δεν το προσέξεις τώρα αυτό που σου λέω, θα του κάνεις μεγάλη ζημιά και υπεύθυνος θα είσαι εσύ. Πρόσεξε, λοιπόν, τι κάνεις!»
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2015
Με την υπομονή της αγάπης, σώζεται το μυστήριο της αγάπης. Γράφει ο γέροντας Παΐσιος:
Όταν ήμουν στη Μονή Στομίου, είχα δει στην Κόνιτσα μια γυναίκα που έλαμπε το πρόσωπό της. Ήταν μητέρα πέντε παιδιών. Ο άνδρας της ήταν μαραγκός… Μια κουβέντα να του έλεγαν, γινόταν θηρίο… Έσπαζε τα εργαλεία του, τα πετούσε και έφευγε… Με αυτό τον άνθρωπο δεν μπορούσες μια μέρα να καθίσεις, και αυτή ζούσε χρόνια μαζί του. Κάθε μέρα περνούσε μαρτύριο και όμως όλα τα αντιμετώπιζε με πολλή καλοσύνη κι έκανε υπομονή. Επειδή ήξερα την κατάσταση στο σπίτι, όταν τη συναντούσα τη ρωτούσα: «Τι κάνει ο κυρ-Γιάννης, δουλεύει»; «Έ, πότε δουλεύει, πότε κάθεται λιγάκι». «Πώς τα περνάτε»; «Πολύ καλά, πάτερ», μου έλεγε. Και το έλεγε με την καρδιά της. Δεν υπολόγιζε που έσπαζε τα εργαλεία του - και αξίας εργαλεία - ούτε που αναγκαζόταν η καημένη να ξενοδουλεύει, για να τα βγάλουν πέρα. Βλέπετε με πόση υπομονή, με πόση καλοσύνη και με πόση αρχοντιά τα αντιμετώπιζε όλα! Ούτε τον κατηγορούσε καθόλου! Γι’ αυτό ο Θεός την χαρίτωσε και έλαμπε το πρόσωπό της. Μεγάλωσε και τα πέντε παιδιά της και έγιναν πολύ καλά παιδιά.
Ο Ιερός Χρυσόστομος συνιστά στον άνδρα και στη γυναίκα να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να υπάρχει πάντα αγάπη και ειρήνη στη σχέση τους. Διότι αυτό είναι και προϋπόθεση για κάθε πνευματική εργασία. Λέγει ο Άγιος: «Ας κάνουμε το παν για να διατηρούμε πλήρως την ειρήνη με τη σύντροφό της ζωής μας… Διότι έτσι θα είναι και όλα τα άλλα ειρηνικά για μας και θα διαπλεύσουμε με ευκολία το πέλαγος αυτής της ζωής. Αυτό, ας το επιδιώκουμε περισσότερο από την απόκτηση και σπιτιών και δούλων και χρημάτων και κτημάτων και δημοσίων θέσεων. Πρώτη μας φροντίδα ας είναι το να μη φιλονικεί και συγκρούεται μαζί μας η γυναίκα που κάθεται στο πηδάλιο (του οικογενειακού πλοίου) μαζί με μας. Διότι έτσι και οι άλλες υποθέσεις μας θα πηγαίνουν κατ’ ευχήν και στην πνευματική ζωή θα έχουμε μεγάλη ευκολία, αφού θα σηκώνουμε τον οικογενειακό ζυγό με ομόνοια».
Όταν μαζί με το ζευγάρι συμπλέει η αγάπη, τότε ολόκληρος ο άνθρωπος, σώμα και ψυχή, συμπλέει με τον Χριστό. Τότε κυβερνήτης του σκάφους της ζωής μας είναι ο Ιησούς Χριστός και συγκυβερνήτες ο άνδρας και η γυναίκα.
(Το μυστήριο του γάμου, Ιερομ. Γρηγορίου, σελ.35, 36)